Wat de majesteit er van vindt is voor haar rekening. Maar de techniek en de middelen de schuld geven is natuurlijk het paard achter de wagen. De discussie moet gaan over de omgangsvormen in het openbare domein. Gedrag op internet is slechts een afspiegeling van gedrag op straat, aan de balie, in het lokaal, in de file, op het veld en op de afdeling. En afstandelijkheid en anonimiteit zijn overal.
Het internet is een wonder-middel. Het helpt mensen bij elkaar te brengen – virtueel én fysiek – als niets tevoren. Maar zoals elk gereedschap; in de handen van wie onbezonnen en onbekwaam is wordt het een wapen. Dat gold ook al voor het buskruit en de klauwhamer.
Verkeren op het internet is goedkoop en komt zonder gebruiksaanwijzing. We zullen het elkaar opnieuw moeten leren. Omgaan met de ander, zowel mét als zonder non-verbale ondersteuning. Maar vooral omgaan met onszelf, met onze gedachten, onze gevoelens en onze impulsen, voordat we op de zend-knop drukken. Laten we van ons virtuele verkeren één grote Nationale Workshop maken van een jaar of wat, met veel good practise en met liefdevolle feedback. Het echte leven wordt er ook leuker van.