In mijn tijd in de reclame deden we veel marktonderzoek naar merkimago. In de focus groepen kwam dan standaard het moment dat de dame (sorry, altijd dames toen) verklaarden dat (televisie-)reclame op hen geen invloed had. Dan knipoogden wij altijd naar elkaar, wij de opdrachtgevers die meekeken via een monitor. Wij wisten wel beter, toch? Dat waar je jezelf aan blootstelt, dat beïnvloedt je. Op een of andere manier. Altijd. Tot op een keer iemand zei nooit naar televisie te kijken, er zelfs geen te hebben. Daar hadden wij niet van terug. Met haar konden we niks.

En nu hebben we het gedoe over social media. Over alle narigheid die daar voorbij komt: het gemopper, de misinformatie, de reclame, de haat, de aandacht-vreters. De grote platforms moeten het ontgelden en er is maar één remedie en dat is wegwezen. Twitter en Facebook zijn dood en Google en Tiktok zijn gevaarlijk. Stoppen, je account deleten en nooit terugkomen, het lijkt de enige manier om je te vrijwaren van ongewenste boodschappen en beïnvloeding. Maar is dat écht zo?

Is het alles of niets? De hele dag op Twitter, of je account opzeggen? Elk uur je Google nieuws verversen of wachten op het achtuurjournaal of de ochtendkrant? Mediaconsumptie is toch gewoon consumptie, net als die in de supermarkt? Loop je daar alle schappen langs en denk je bij alles: “toe maar, doe maar, ook lekker”? Of kun je het aanbod niet aan en roep je tegen iedereen dat je nooit meer in de buurt van een supermarkt komt?

Voor de meesten van ons werkt het in de supermarkt zo: Je hebt een lijstje in je hoofd en je koopt de 11 dingen die je nodig hebt en de andere 19.989 dingen niet. Je slaat hele paden over, omdat je er nooit iets van nodig hebt of nu niet. Je gaat er bij voorkeur heen als je niet hongerig bent en als het er rustig is. Efficiënt en gezond consumeren: het is keuzes maken en filteren.

Met media hoeft het niet anders te zijn. Ten eerste: over je bezoekfrequentie ga je zelf. Dat gaat over impulscontrole, lees bewustzijn. Kun je veel aan doen. Ten tweede: filteren. Je kunt bijna elk platform zó inrichten, dat je alleen dát aangeboden krijgt wat je echt interesseert. Níet de onzin, níet de vuiligheid en níet de manipulatie. Een medium dat die filtermogelijkheid níet biedt is als een winkel met een gedwongen looprichting. Meestal een winkel waar je zonder kúnt. 

Daar waar je wél blijft komen: selectief media consumeren doe je met dashboards, lijstjes, filters, alerts, bookmarks en groepen; slimme gereedschappen genoeg. 

Maak je die keuzes niet, ja dan lever je jezelf over aan de algoritmes. Dan zeg je iedere keer weer:  “Stuur mij íets, maakt niet uit, leid me af, hou me bezig, steel mijn tijd”. En dan snap ik dat je er op een dag helemaal op afbrandt.